بیماری تیلریوز Theileriosis یا زردی گاو
درمورد بيماري تيلريوز چه می دانید؟
اين بيماري در ايران بنام زردي معروف است، بيماري انگلي خوني است و بعنوان بيماري مشترك بين انسان و دام تلقي نمي شود. ولي بعلت تغييراتي كه در گوشت ايجاد مي كند ،گوشت دام هاي آلوده غير قابل مصرف مي باشد .
اين بيماري بيشتر در گاو ديده مي شود و گاوهاي اصيل نسبت به گاوهاي بومي حساسيت بيشتري دارند. بيماري در گوسفند و بز هم ديده مي شود و بيشتر در فصول گرم كه فعاليت كنه ها زياد است مشاهده مي شود .
عامل بیماری تيلريوز انگلی خونی است بنام تیلریا آنولاتا .
شرایط بروز بیماری تیلریوز در کدام مناطق ایران است؟
این بیماری در كلیه نقاط ایران گزارش شده است و بیشتر با شروع فصول گرم كه فعالیت كنه‌ها افزایش می‌یابد دیده می‌شود.
آغل و جایگاه‌های سنتی كه با چوب و سنگ و خاك ساخته شده و دارای خلل و فرج زیاد است و امكان سمپاشی و بهداشتی كردن مناسب آنها وجود ندارد و در آنجا شرایط برای اختفا و چرخه زندگی كنه‌ها مناسب است جایگاه مناسبی برای وقوع بیماری می‌باشد.
ولی در جایگاه‌هائی كه با پلاستر سیمانی و كف بتونی درست شده‌اند و قابل سمپاشی و ضدغفونی وشستشو و شعله دادن می‌باشند، موارد آلودگی كمتر است.
راههای انتقال بيماری تیلریوز در انسان
اگر چه بيماري از طريق گوشت به انسان منتقل نمي شود ، اما گوشت بدليل عوارض عمومي مانند:
- تب
- پر خوني
- زردي لاشه
براي مصرف انساني مناسب نيست و در كشتار گا ه ها گوشت دام هاي آلوده به بيماري را ضبط و معدوم مي كنند .
نشانه هاي علائم بيماري تيلريوز در دام (گاو)
- تب
- عدم اشتها
- عدم نشخوار
- كم خوني
- لاغري
- زردي مخاطات چشم
- كاهش توليد شير و گوشت
- نقاط خونريزي روي مخاط چشم
- تورم غدد لنفاوي پيش كتفي كه به شكل خياري كوچك در جلو كتف قابل لمس است
- بي حالي و فلجي و در نهايت مرگ از نشانه هاي بيماري است.
تشخیص بیماری تیلریوز در گوشت
نشانه هاي بيماري تیلریوز در لاشه هستند.
- زردي گوشت دام
- زرد بودن رباطات كه عضلات را بهم متصل مي كند
- خونريزي در روي عضله قلب
- تورم غدد لنفاوي
- خشكي هزارل
- انباشتگي شكمبه
- خونريزي در شيردان
تشخيص بيماري تيلريوز گاو ( دام )
از روي نشانه هاي باليني مي توان به وجود بيماري مشكوك شد. ولي براي تشخيص قطعي آن بايد گسترش خون تهيه كرده و بعد از رنگ آميزي با گيمسا، در زير ميكروسكوپ اشكال مختلف تيلريا را در داخل گلبول هاي قرمز (اريتروبلاست و لكوسيت ها ) مشاهده كرد.
راههاي پيشگيري از بيماري تيلريوز
عمده ترين روش پيشگيري از اين بيماري رعايت بهداشت، استفاده از محل نگهداري دام مناسب و سمپاشي اماكن دامي و يا شعله دادن آنها و مبارزه با كنه ها مي باشد.
توصيه مي شود جايگاه دام از سنگ، سيمان و آهن با پوشش هاي پلاستر سيماني باشد. جمع آ وري كود و فضولات و پوشاندن آنها و حمل مرتب به خارج از جايگاه، جمع آوري و خارج ساختن كاه و كلش و خوراك با قي مانده دام نيز اهميت دارد.
جايگاه هر چه نور بيشتري داشته باشد آلودگي كمتر است، سمپاشي مرتب جايگاه دام با سموم ضد كنه در فصول و زمان هاي مناسب اهميت زيادي در پيش گيري دارد.
روش ديگر پيشگيري تزريق واكسن تيلريوز است كه معمولا در ازت مايع تا منهاي ۷۹ درجه سانتيگراد نگهداري ميشود. واكسن در فصول سرد و موقعي كه كنه ها فعاليتي ندارند و در دام هاي غير آبستن ترزيق مي شود و تا مدت يكسال ايمني ايجاد مي كند .
راه درمان بیماری تیلریوز
موارد مصرف دارو ضد :
وتولکس (بوپارواکن ) برای درمان بیماری تیلریوز ناشی از گونه های مختلف تیلریا بکار می رود.
استفاده از داروهای اشتها آور ملين (استفاده از پوست هندوانه و گل ختمي )
مقدار و روش مصرف دارو:
یک بار تزریق عضلانی بوپارواکن به مقدار ۲/۵ میلی گرم برا ی هر کیلوگرم وزن بدن (یک سی سی برای ۲۰ کیلوگرم وزن دام) کافیست ولی در موارد شدید بیماری می تواند بعد از ۴۸-۷۲ ساعت تزریق مجدد صورت گیرد. تزریق بیش از ۱۰ میلی لیتر در یک نقطه گردن توصیه نمی شود.
کلمات کلیدی : گاو – گاو شیری – دام – بیماری – تیلریوز – بیماری تیلریوز – زردی گاو – عامل بیماری تیلریوز – راههای انتقال بیماری تیلریوز – علائم بیماری تیلریوز – تشخیص بیماری تیلریوز در گوشت – تشخیص بیماری تیلریوز در گاو – راههای پیشگیری بیماری تیلریوز – راه درمان بیماری تیلریوز
