انتخاب بهترین اسپرم گاو به عوامل مختلفی مانند نژاد، هدف پرورش (شیری یا گوشتی)، شرایط محیطی و ژنتیک دام بستگی دارد.
در زیر برخی از بهترین گاوهای نر معرفیشده در جهان برای مصارف شیری، گوشتی و دو منظوره آورده شده است:
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
۱. بهترین اسپرم گاوهای شیری (Dairy Bulls)
این گاوهای نر برای بهبود تولید شیر، درصد چربی و پروتئین و سلامت عمومی گله استفاده میشوند:
الف) نژاد هلشتاین (Holstein)
– نام گاو نر: O-Man, Supersire, Delta
– ویژگیها: تولید شیر بالا، بهبود ترکیبات شیر (چربی و پروتئین)، طول عمر بیشتر
– نام گاو نر: Mogul, Numero Uno
– ویژگیها: ژنتیک قوی در تولید شیر و سازگاری با سیستمهای مختلف پرورش
ب) نژاد جرزی (Jersey)
– نام گاو نر: Goldwyn, Observer
– ویژگیها: افزایش درصد چربی شیر (بالای ۵%)، مناسب برای تولید پنیر و محصولات لبنی پرچرب
ج) نژاد براون سوئیس (Brown Swiss)
– نام گاو نر: Vision, Robust
– ویژگیها: مقاومت بالا به گرما، شیر با کیفیت عالی
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
۲. بهترین اسپرم گاوهای گوشتی (Beef Bulls)
این گاوها برای افزایش رشد، کیفیت لاشه و بازده گوشت استفاده میشوند:
الف) نژاد آنگوس (Angus)
– نام گاو نر: Sitz Upward, Connealy Capitalist
– ویژگیها: لاشهای با marbling (رگههای چربی) عالی، رشد سریع.
ب) نژاد هرفورد (Hereford)
– نام گاو نر: Real Deal, 4034 Domino
– ویژگیها: مقاومت بالا به بیماریها، سازگاری با چراگاههای باز
ج) نژاد سیمنتال (Simmental)
– نام گاو نر: Dream On, Redemption
– ویژگیها: ترکیبی از رشد سریع و تولید شیر خوب (مناسب برای گاوهای دو منظوره)
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
۳. بهترین اسپرم گاوهای دو منظوره (Dual-Purpose)
ترکیبی از تولید شیر و گوشت:
الف) نژاد مونت بلیارد (Montbéliard):
– نام گاو نر: Mascotte, Everest
– ویژگیها: شیر با پروتئین بالا + لاشه باکیفیت
ب) نژاد فلک ویه (Fleckvieh):
– نام گاو نر: Vulkan, Rubens
– ویژگیها: مقاومت بالا و عملکرد متعادل در شیر و گوشت
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
۴. عوامل مؤثر در انتخاب اسپرم گاو
۱٫ شاخص ژنتیکی (PTA, GTPI, $Net Merit):
– برای گاو شیری، شاخصهایی مانند GTPI (شاخص انتخاب ژنتیکی) و $NM (ارزش خالص اقتصادی) مهم هستند.
– برای گاو گوشتی، شاخصهایی مانند $B (Beef Value) و CE (Calving Ease) مهماند.
۲٫ سازگاری با آب و هوا:
– برخی اسپرمها برای مناطق گرمسیری (مثل ژنتیک براهمن) مناسبترند.
۳٫ قیمت و در دسترس بودن:
– اسپرم گاوهای برتر ممکن است گران باشد (مثلاً هر دوز اسپرم گاوهای نخبه تا چند میلیون تومان).
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
۵. شرکتهای معروف تولیدکننده اسپرم گاو
– ABS Global (آمریکا)
– Select Sires (آمریکا)
– CRI (کانادا)
– Semex (کانادا)
– Geno (نروژ، مخصوص نژاد نروژی رد)
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
۶. توصیه نهایی
– اگر هدف تولید شیر است، از اسپرمهای هلشتاین یا جرزی با شاخص GTPI بالا استفاده کنید.
– اگر هدف تولید گوشت است، آنگوس یا سیمنتال انتخاب بهتری است.
– برای مناطق گرم، از اسپرمهای مقاوم به گرما (مثل براهمن یا ساهیوال) استفاده کنید.